Xuất khẩu cá tra sang EU: Kỳ vọng phục hồi thận trọng trong nửa cuối năm 2025

Theo số liệu Hải quan Việt Nam, XK cá tra sang EU trong 4 tháng đầu năm 2025 đạt 61 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tín hiệu tích cực, dù tăng trưởng phần lớn đến từ một số thị trường riêng lẻ, trong khi nhiều nước vẫn ghi nhận xu hướng giảm NK.
 
Hà Lan – điểm sáng dẫn đầu tăng trưởng

Dẫn đầu khối EU về giá trị NK cá tra Việt Nam là Hà Lan với kim ngạch đạt hơn 17 triệu USD trong 4 tháng đầu năm 2025, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng trong tháng 4, XK cá tra sang thị trường này tăng tới 26%, đạt hơn 5 triệu USD, cho thấy nhu cầu đang phục hồi rõ rệt. Hà Lan từ lâu vốn là cửa ngõ trung chuyển thủy sản vào EU, đặc biệt là với các sản phẩm đông lạnh, phi lê cá tra đóng gói sẵn.

Sự gia tăng đơn hàng từ Hà Lan có thể được lý giải bởi hai yếu tố: một là tồn kho tại các nhà phân phối châu Âu giảm sau mùa đông, kéo theo nhu cầu NK trở lại; hai là giá cá tra đang ở mức hợp lý, phù hợp với chiến lược tiêu dùng tiết kiệm của người dân EU trong giai đoạn kinh tế còn nhiều biến động.

Với vai trò là trung tâm trung chuyển và phân phối hàng thủy sản lớn nhất EU, thị trường Hà Lan vẫn giữ vai trò chiến lược trong chuỗi XK cá tra. Nhiều DN Việt đang tập trung cải thiện chất lượng sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm cá tra tẩm ướp, cắt miếng, đóng khay – phục vụ nhu cầu tiêu dùng tiện lợi, kỳ vọng giúp thị trường này phục hồi trở lại trong quý III.

Đức – giảm nhẹ nhưng vẫn giữ vị trí quan trọng

Sau Hà Lan, Đức là quốc gia tiêu thụ nhiều cá tra Việt Nam thứ 2 trong khối. Mặc dù vậy, theo số liệu của Hải quan Việt nam, giá trị XK sang thị trường này trong tháng 4/2025 chỉ đạt gần 2 triệu USD, giảm 58% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế XK cá tra 4 tháng đầu năm nay sang Đức chỉ đạt 11 triệu USD, giảm 12% so với cùng kỳ năm 2024.

Đức là thị trường có yêu cầu cao về truy xuất nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và chứng nhận môi trường – đây là những tiêu chuẩn ngày càng được DN Việt chú trọng đáp ứng.

Tuy nhiên, tiêu dùng cá thịt trắng tại Đức vẫn chịu ảnh hưởng từ lạm phát thực phẩm và xu hướng chuyển sang các loại thủy sản bản địa như cá hồi hoặc cá tuyết khi giá cá tra không còn rẻ như giai đoạn trước đại dịch. Điều này đặt ra yêu cầu tái cấu trúc phân khúc thị trường, đẩy mạnh dòng sản phẩm giá trị gia tăng cao hơn cho thị trường này.

Tây Ban Nha – tăng trưởng chậm lại

Tây Ban Nha đứng thứ 3 trong khối EU về tiêu thụ cá tra Việt Nam, với hơn 6,8 triệu USD, giảm nhẹ 5% trong 4 tháng đầu năm 2025. Là quốc gia tiêu thụ nhiều thủy sản đứng đầu châu Âu, Tây Ban Nha từng là thị trường tăng trưởng mạnh cho cá tra Việt Nam. Tuy nhiên, xu hướng tiêu dùng năm 2025 cho thấy sự dịch chuyển về khẩu vị và nhu cầu nội địa hóa sản phẩm, khiến mặt hàng cá tra – dù có lợi thế về giá – vẫn không thể giữ được đà tăng trưởng như trước.

Thị trường này đặc biệt ưa chuộng sản phẩm phi lê đông lạnh tẩm ướp. Vì vậy, DN Việt có thể khai thác phân khúc nhà hàng – khách sạn hoặc các chuỗi siêu thị bán lẻ tại các thành phố du lịch để thúc đẩy tiêu thụ trong mùa hè sắp tới.
Bỉ – Tăng trưởng quay trở lại sau thời gian trầm lắng

Tính đến hết tháng 4/2025, XK cá tra sang Bỉ đạt hơn 6 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Có thể coi đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh nhiều thị trường EU khác còn chững lại hoặc giảm sâu. Dù riêng trong tháng 4 ghi nhận mức giảm 12%, nhưng đây chỉ là sự điều chỉnh mang tính ngắn hạn, có thể đến từ yếu tố kỹ thuật như thay đổi chu kỳ đơn hàng, hoặc lượng hàng về trong quý I cao khiến các nhà NK chững lại để xử lý tồn kho.

Với vai trò là một trung tâm logistics lớn tại Tây Âu, Bỉ không chỉ là thị trường tiêu thụ cuối cùng mà còn là điểm trung chuyển cá tra vào các nước lân cận như Luxembourg, Hà Lan và Đức. Bỉ là thị trường có vai trò khá giống Hà Lan, vừa là điểm tiêu thụ, vừa là nơi trung chuyển hàng hóa. Năm nay, nhiều công ty NK Bỉ có xu hướng tăng đặt hàng các dòng sản phẩm giá trị gia tăng từ cá tra, đặc biệt là cá tra tẩm bột chiên, cắt khúc… phục vụ cho hệ thống nhà hàng và bán lẻ trong nước.

Italy – điểm sáng tăng trưởng mới của XK cá tra sang EU

Tháng 4/2025, XK cá tra sang thị trường này tăng mạnh tới 51% so với cùng kỳ năm ngoái, mặc dù giá trị vẫn còn khiêm tốn, chỉ hơn 1,4 triệu USD. Không chỉ mang tính thời điểm, đà phục hồi này còn kéo dài suốt từ đầu năm, thể hiện qua tăng trưởng lũy kế 4 tháng lên tới 71%, đạt hơn 5 triệu USD – vượt xa các thị trường vốn có truyền thống tiêu thụ lớn như Pháp, Tây Ban Nha hay Đức.

Có nhiều yếu tố hỗ trợ cho đà tăng trưởng mạnh mẽ này. Một phần đến từ việc chi phí sinh hoạt tại Italy vẫn còn cao và tầng lớp thu nhập trung bình có xu hướng chuyển sang sử dụng các loại thực phẩm chất lượng – giá hợp lý, trong đó cá tra là lựa chọn phù hợp. Mặt khác, việc một số chuỗi siêu thị và nhà hàng Italy bắt đầu chú trọng tới các sản phẩm có nguồn gốc bền vững, truy xuất rõ ràng – tiêu chí mà cá tra Việt Nam có thể đáp ứng thông qua các chứng nhận như ASC, Global GAP – cũng mở ra không gian tiêu thụ rộng hơn.

Pháp, Bồ Đào Nha và Hy Lạp – Những thị trường ổn định và giàu tiềm năng

Tính đến hết tháng 4/2025, XK cá tra sang Pháp đạt 3 triệu USD, tăng 32%; sang Bồ Đào Nha đạt hơn 2 triệu USD, tăng 33%; và sang Hy Lạp đạt gần 2 triệu USD, tăng 19%. Đáng chú ý, Pháp đang gia tăng NK các dòng cá tra phi lê cắt khúc và cá tra hấp đông lạnh – sản phẩm phù hợp với xu hướng ăn kiêng và tiện lợi đang gia tăng trong giới tiêu dùng trẻ.

Một số thị trường khác

Ngoài ra, XK cá tra sang các thị trường khác trong khối như Hungary (tăng 37%), Romania (giảm 21%), Slovenia (giảm 40%), Croatia (giảm 29%)... đều thể hiện xu hướng khác biệt tùy theo điều kiện kinh tế và nhu cầu nội địa. Đáng chú ý là Bulgaria tăng tới 620%, dù từ nền kim ngạch rất nhỏ. Những biến động này cho thấy bức tranh XK cá tra vào EU đang dần chuyển từ tập trung sang phân tán – điều cần thiết để tạo sự bền vững trong dài hạn.

Dự báo quý II và cả năm 2025: Tiếp đà phục hồi, cần đột phá

Với kết quả khả quan trong 4 tháng đầu năm, XK cá tra sang EU trong quý II/2025 được kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng ở mức 2 con số, đặc biệt trong bối cảnh giá nguyên liệu tại Việt Nam đang ổn định, chi phí logistics không biến động lớn, và tâm lý người tiêu dùng châu Âu đang dần cải thiện sau một năm 2023 đầy biến động.

Cả năm 2025, nếu duy trì được tốc độ tăng trưởng ổn định từ 8–12% mỗi quý, kim ngạch XK cá tra sang EU hoàn toàn có thể đạt hoặc vượt mốc 180–190 triệu USD – mức phục hồi tích cực so với đáy của năm 2023.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, ngành cá tra cần tiếp tục chú trọng đa dạng hóa sản phẩm, tăng hàm lượng chế biến, và đặc biệt là duy trì được chất lượng đồng đều – yếu tố then chốt để giữ được niềm tin từ các nhà NK khó tính trong khối EU