Đừng vội gán mác “thuốc độc” cho cá rô phi

Đừng đánh đồng “cá rẻ” với “cá độc”
Cần khẳng định rõ: giá cả không quyết định sự an toàn của thực phẩm. Cá có giá rẻ thường do đặc điểm sinh sản nhanh, sản lượng lớn, nguồn cung dồi dào. Nếu quá trình nuôi trong môi trường ô nhiễm, bảo quản kém hoặc sử dụng hóa chất, kháng sinh sai quy định, sản phẩm có thể tiềm ẩn rủi ro. Nhưng đó là vấn đề của cách nuôi và xử lý, chứ không phải bản chất của con cá.
Thực tế, cá rô phi, cá trê, cá nục… đều có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng hay histamine nếu để ươn hỏng. Tuy nhiên, với nguồn nuôi đạt chuẩn, chế biến và nấu chín đúng cách, đây vẫn là nguồn đạm lành mạnh, giàu dinh dưỡng. Vậy nên, không thể vơ đũa cả nắm, càng không thể gán mác “thuốc độc” cho những loại cá đang góp mặt trong bữa cơm hằng ngày của hàng triệu gia đình.
Cá rô phi – từ món ăn bình dân đến sản phẩm xuất khẩu triệu đô
Nếu cá rô phi thực sự “độc hại” như một số bài báo lá cải suy diễn, liệu nó có thể trở thành mặt hàng xuất khẩu chính ngạch của Việt Nam?
• Năm 2024, xuất khẩu cá rô phi của Việt Nam đạt 41 triệu USD, tăng tới 138% so với năm trước.
• Thị trường Hoa Kỳ nhập khẩu 19 triệu USD, tăng gấp hơn 5 lần, chiếm gần một nửa kim ngạch trong quý I/2025. Nga, Bỉ, Nhật Bản, Trung Đông… cũng đang mở cửa mạnh cho sản phẩm này.
• Trên quy mô toàn cầu, cá rô phi là ngành hàng trị giá 10,6 tỷ USD năm 2024 và dự báo sẽ tăng lên 14,5 tỷ USD vào năm 2033. (Nguồn: Báo Tin tức, Báo Điện tử VTV, VASEP)
Việt Nam với lợi thế khí hậu, chu kỳ nuôi ngắn, chi phí thấp, đang dần xây dựng thương hiệu quốc gia “V-Tilapia” (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) để đưa cá rô phi vươn tầm thế giới. Những con số biết nói này đã đủ để khẳng định: cá rô phi không hề là “thuốc độc”, mà là một mắt xích quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa sản phẩm thủy sản, giảm phụ thuộc vào cá tra và tôm.
Người tiêu dùng cần thông tin đúng đắn
Để tránh hoang mang, người tiêu dùng nên tỉnh táo tiếp nhận thông tin, chỉ tin vào dữ liệu từ cơ quan kiểm định, tổ chức khoa học có uy tín. Đồng thời, hãy:
•    Mua cá từ cơ sở, siêu thị, chợ có kiểm dịch rõ ràng.
•    Chọn cá tươi: mắt sáng, mang đỏ, thịt chắc.
•    Sơ chế kỹ, nấu chín hoàn toàn.
•    Tránh cá chết, cá ươn, cá đông lạnh nhiều lần.
Những nguyên tắc đơn giản này giúp chúng ta an tâm sử dụng cá – kể cả cá rô phi – như một thực phẩm bổ dưỡng, an toàn.
Một vài dòng tin giật gân không thể phủ nhận được giá trị của cả một ngành hàng. Cá rô phi, từ “món ăn bình dân” trên mâm cơm, nay đã trở thành sản phẩm mang về hàng chục triệu USD xuất khẩu mỗi năm. Vậy nên, thay vì gán mác “thuốc độc”, hãy nhìn nhận cá rô phi dựa trên khoa học, thực tiễn nuôi trồng và giá trị kinh tế – xã hội mà nó mang lại cho đất nước.