Đẩy mạnh phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp

Quản lý chặt chẽ tàu cá và ngư dân

Đồn Biên phòng Hàm Luông có nhiệm vụ quản lý và bảo vệ đoạn biên giới biển dài 42km chạy qua các xã: Tân Thủy, Bảo Thạnh, Bảo Thuận và thị trấn Tiệm Tôm, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Hiện nay, trên địa bàn của huyện Ba Tri có 1.569 tàu cá đang hoạt động, trong đó có 1.386 tàu cá hoạt động khai thác thủy sản xa bờ và 183 tàu cá hoạt động khai thác thủy sản vùng lộng, vùng ven bờ với hàng ngàn ngư dân tham gia đánh bắt. Ngư dân ở huyện biên giới Ba Tri hầu hết hoạt động đánh bắt theo từng đoàn, đội và khai thác ngư trường vùng biển Cà Mau, Kiên Giang. Các chủ tàu cá và ngư dân cơ bản đều chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước và thực hiện việc xuất, nhập bến theo quy định.

Nhằm góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh trật tự khu vực biên giới biển, thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác IUU, thời gian qua, Đồn Biên phòng Hàm Luông đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng như Chi cục Thủy sản, Công an huyện, chính quyền địa phương trong công tác tuần tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý các vi phạm quy định về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, về quản lý tàu cá và về an ninh trật tự trên biển. Đồng thời, đơn vị cũng tham mưu cho UBND huyện xử phạt vi phạm hành chính đối với các tàu cá vi phạm, góp phần răn đe, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân. Đơn vị cũng đã chỉ đạo 2 trạm kiểm soát Biên phòng thực hiện nghiêm công tác kiểm soát, đăng ký, kiểm chứng theo quy định. Tất cả hoạt động đều được ghi chép đầy đủ vào các số sách, mẫu biểu.

Đồng thời, triển khai có hiệu quả Hệ thống quản lý tàu cá của BĐBP. Hiện tại, trên hệ thống đã có thông tin của 703 tàu cá trên địa bàn huyện Ba Tri (gần đạt 1/2 số tàu cá trên địa bàn); trong đó, chủ yếu là tự nhập thủ công (thông tin tàu cá từ nguồn VNFishbase khoảng 151 tàu). Tính từ tháng 4/2024 đến nay, đơn vị đã thực hiện thủ tục xuất nhập bến cho 5.873 lượt tàu cá/59.102 lượt thuyền viên. Riêng giai đoạn ra khơi đầu năm 2025 là 338 tàu cá/2.189 thuyền viên. Tất cả các phương tiện xuất bến đều đảm bảo đầy đủ giấy tờ theo quy định, tín hiệu giám sát hành trình hoạt động tốt.

Bên cạnh đó, các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Hàm Luông kiên quyết không cho phép tàu cá xuất bến nếu không đảm bảo đầy đủ thủ tục, giấy tờ, máy móc, trang thiết bị theo quy định; tập trung kiểm tra các tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên và tàu cá ngoại tỉnh. Đồng thời, yêu cầu chủ phương tiện viết, ký cam kết trước khi xuất bến, tuyệt đối không thực hiện hành vi vi phạm, nếu không, sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm và bị xử lý theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, Đồn Biên phòng Hàm Luông còn phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý cảng cá Ba Tri và cảng cá Bình Đại tổ chức kiểm soát chặt chẽ tàu cá cập cảng và rời cảng, đảm bảo tất cả tàu cá trước khi cập cảng và rời cảng đều thông báo trước ít nhất 1 giờ và nộp nhật ký, báo cáo khai thác thủy sản đầy đủ. Kiên quyết không xác nhận cho tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), hoặc không có tín hiệu rời cảng đi khai thác. Đồng thời, lập biên bản sự việc gửi đơn vị có chức năng xử lý khi phát hiện tàu cá vi phạm.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của Đồn Biên phòng Hàm Luông và các lực lượng chức năng, tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU trên địa bàn huyện Ba Tri đã giảm đáng kể.

Tập trung nâng cao nhận thức cho nhân dân

Nhằm nâng cao nhận thức của ngư dân trong quá trình khai thác hải sản, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Hàm Luông đã tăng cường công tác tuyên truyền về chủ quyền và quyền chủ quyền biển, đảo. Thông qua các hình thức tuyên truyền trực tiếp đến từ chủ phương tiện hoặc lồng ghép vào các cuộc họp tổ nhân dân tự quản để phổ biến các nội dung về Luật Biên giới quốc gia, Nghị định 161 của Chính phủ về Quy chế khu vực biên giới biển, Luật Biển Việt Nam. Ngoài ra, Đồn Biên phòng Hàm Luông đã chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng, cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU. Công tác tuyên truyền được đổi mới với nhiều hình thức phong phú như phát tờ rơi, treo pa nô, trình chiếu video clip về hệ lụy của việc khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài. Tổ chức các buổi tuyên truyền tập trung tại các khu dân cư, cảng cá, nơi tập trung đông ngư dân, với nội dung liên quan đến các biện pháp chống khai thác IUU... Những hoạt động này giúp ngư dân nắm rõ các quy định của pháp luật về khai thác thủy sản, quy định về lắp đặt thiết bị VMS trên tàu cá, các hình thức xử phạt của Việt Nam và các nước trong khu vực, từ đó, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

Ông Trần Minh Tư, chủ 4 chiếc tàu đánh cá tại thị trấn Tiệm Tôm chia sẻ: "Gia đình tôi thường xuyên được cán bộ Đồn Biên phòng Hàm Luông đến tuyên truyền, nhắc nhở về các quy định khi đưa tàu cá hoạt động khai thác thủy sản trên biển phải đảm bảo chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, giấy tờ có liên quan đến người, phương tiện phải đầy đủ, hoạt động đúng vùng khai thác mới được đăng ký xuất, nhập bến. Bên cạnh đó, các cán bộ Biên phòng còn hướng dẫn cho các chủ tàu, ngư dân ghi chép sổ nhật ký khai thác, nhật ký chuyển tải, báo cáo khai thác theo quy định, giúp các chủ tàu, ngư dân nắm, hiểu rõ và chấp hành nghiêm quy định của pháp luật...”.

Việc tập trung nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là ngư dân vùng biển, là giải pháp gốc rễ và bền vững trong cuộc chiến chống khai thác IUU. Thực tế cho thấy, khi người dân hiểu đúng, họ sẽ hành động đúng và tự giác chấp hành, từ đó, giảm thiểu vi phạm, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, phát triển kinh tế biển và giúp Việt Nam tiến tới gỡ bỏ “thẻ vàng” của EC. Đồn Biên phòng Hàm Luông đã và đang trở thành điểm sáng trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân vùng biển nhờ cách làm chủ động, linh hoạt và sát thực tiễn.

Với sự nỗ lực không ngừng nghỉ, Đồn Biên phòng Hàm Luông đã và đang khẳng định vai trò nòng cốt trong công tác phòng, chống khai thác IUU. Những kết quả đạt được là minh chứng cho tinh thần trách nhiệm, sự quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ đơn vị trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản, góp phần phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.